Verslag van de bijeenkomst van 7-11-2008

• 1. Administrativa
• Na rechtzetting van 2 opmerkingen werd het verslag goedgekeurd.
• 1. Op pagina 7 staat: “Gemini Noord op Mauna Kea zag “first light” in 1999 en Gemini Noord een jaar later”. Hier moet staan: “Gemini Zuid een jaar later”
• 2. Op pagina 10 in rubriek “wetenswaardigheden” moet het woord “steiging” uiteraard vervangen door “stijging”.
• VVS meldt dat op 30-1-2009 en 31 -1-2009 de nationale sterrenkijkdagen doorgaan. Aan die jaarlijkse nationale activiteit nemen wij ook deel. We gebruiken die data als plaatselijke activiteit en nodigen hierbij het publiek uit. De uitnodiging hiervoor volgt binnenkort.
• Agenda NVWS Eindhoven: Voor deze maand werden we uitgenodigd op 20 november ’08 in de technische universiteit van Eindhoven.De volledige winteragenda werd ons nog niet bezorgd.
• Bezoek Lommel (gids Berke): Dit bezoek moet nog doorgaan. We krijgen van Bèrke verslag zodra dit heeft plaatsgevonden.
• Abonnementen “Science connection”: Diverse leden hebben nog geen (gratis) abonnement op dit blad. Jan noteerde 4 coördinaten en zal deze opgeven bij het ministerie van wetenschapsbeleid.

 

• 2. Open agenda

Nieuwe onderwerpen: 

• ~ Magneetveld v/d aarde: een sluis?

De vraag was of iemand meer informatie kom verstrekken over de tekst uit de krant:

“Het magneetveld van de aarde beschermt het leven op onze planeet tegen de schadelijke stroom van geladen deeltjes die de zon uitstraalt. Toch dringen deze deeltjes soms door het beschermende veld heen. Me behulp van de Europese clustersatellieten en de Amerikaanse Themis satelliet blijkt nu dat er om de 8 minuten een soort van magnetische sluis in het aardse magneetveld opengaat, zodat geladen deeltjes van de zon kunnen binnendringen. Over de oorzaak van het bestaan van deze “sluis” tast men nog in het duister”.

Deze tekst verbaasde iedere aanwezige. Niemand kon ons hierover van aanvullende informatie voorzien. Zodra hierover meer bekend wordt zal dit opnieuw op de agenda worden gebracht

• 3. De slingerende en kantelende ecliptica

Om niet meteen met onduidelijke en moeilijke bewegingen aan te vangen, begon Jan ietwat voorzichtig met de aardse coördinaten en verplaatste onze waarneming via horizon en andere coördinaten verder naar de ruimte.

We kennen de evenaar, keerkringen en meridianen. Als we de evenaar in gedachten doortrekken in de ruimte dan ontstaat de hemelevenaar; ook wel hemelequator genoemd. Deze is goed terug te vinden want hij beweegt van de oostelijke horizon naar de westelijke en bereikt zijn hoogste punt in het zuiden. Bij ons (52°NB) bereikt hij het hoogste punt op: (90° – 52°) = 38°

Het eclipticavlak, het vlak van de jaarlijkse aardbaan ofwel de dierenriem, waardoor de zon zich schijnbaar beweegt, maakt een hoek van 23,5° met het evenaarsvlak. Het eclipticavlak draait schijnbaar van Oost naar West en staat altijd 50% boven en 50% onder de horizon. Ten opzichte van de sterren ligt de ecliptica vast want hij loopt door 12 sterrenbeelden. Ten opzichte van de horizon van de aardse waarnemer varieert de positie voortdurend. De exacte plaats is zowel van het tijdstip als van het seizoen afhankelijk. In fig 2 is de situatie getekend voor een positie van 52° NB. Het hoogste punt bereikt dus een hoogte van 23,5° + 38° = 61,5°. Dit punt bevindt zich in het sterrenbeeld “kreeft”. Hierbij is te zien dat 50% van de ecliptica boven – en 50% onder de horizon bevindt.

Dit is altijd en overal op aarde het geval. Ook is te zien dat de hoogte aan de ene zijde (zuid) even groot is als de diepte aan de ander kant.(noord). Dit zijn we van de zonsbaan niet gewend. Als de zon in de zomer hoog aan de hemel staat duikt ze ‘s nachts nauwelijks onder de horizon. Kijken we even naar de beweging van de ecliptica vanaf diverse plaatsen op aarde, dan zien we dat deze op iedere plaats anders beweegt.

• ~ Op de noordpool:

De ecliptica staat altijd met haar hoogste punt 23,5° boven de horizon en dit punt verplaatst zich regelmatig naar rechts.

• ~ .Op de evenaar:

De ecliptica slingert regelmatig 23,5° heen en weer naar weerszijden van het evenaarsvlak.

• ~ .In België, op 52°NB,

Hier staat de ecliptica vreemd te wankelen.

Kijken we in figuur 5 naar de horizonlijn dan zien we op boog 1 de Kreeft in de top in het zuiden staan (61,5°). 90° ervoor bevindt zich de Weegschaal op de oostelijke horizon en de Ram staat in het westen op de horizon. Op cirkel 2 staat intussen de Weegschaal op haar hoogste punt en dat punt is naar het ZW verschoven en staat lager op de horizon. Het hoogste punt van boog 3 staat nog lager en staat terug in het zuiden en op boog 4 is het hoogste punt terug geklommen en verder naar het ZO verschoven. De hoogte varieert van 61,5° tot 14,6°.  Bekijken we die merkwaardig ingedeukte cirkel even van dichterbij dan wordt het nog vreemder als we ook het tijdsverloop bekijken. De verplaatsing van de top van ZO naar ZW duurt 16,5 uur en de terugloop van ZW naar ZO duurt 7,5uur.

De tijd van opkomst en ondergang van de sterrenbeelden gebeurt duidelijk niet met een constante regelmaat. Bij ons, op 52° NB, varieert de opkomsthoek. De snelle of trage opkomst van een sterrenbeeld is afhankelijk van de hoek die de ecliptica maakt met de horizon, tijdens de opkomstperiode van een sterrenbeeld. Deze hoek verandert constant en is hierdoor van invloed op de opkomst- en ondergangstijd.

Omdat de ecliptica eenmaal per dag zijn hoogste en zijn laagste punt bereikt, levert een snelle opkomst van een sterrenbeeld een trage ondergang op en omgekeerd.

 

Is de ecliptica eenvoudig te vinden?

 

Bij aanvang werd gemeld dat de hemelevenaar eenvoudig te vinden is. De ecliptica blijft moeilijk. We weten dat de zon, de planeten, de maan en de sterrenbeelden van de dierenriem zich op de ecliptica bevinden, en dat ook de verlichte kant van de maan de richting van de ecliptica aangeeft, maar door afwezigheid van planeten en het niet herkennen van sterrenbeelden mislukt die plaatsbepaling vaak. De draak lost dit probleem op!

De centrale as van ons zonnestelsel staat loodrecht op het eclipticavlak en de ecliptica noordpool ligt in het sterrenbeeld “Draak”, tussen de gekromde hals, op 23,5° van de poolster. Wanneer de eclipticapool tussen de poolster en de horizon staat, (draak onder de poolster, zie fig.11) dan staat de ecliptica hoog boven de horizon in het zuiden. Als de eclipticapool tussen de poolster en het zenit staat, (draak boven de poolster, zie fig.10) dan staat de top van de ecliptica erg laag in het zuiden. De plaats van de eclipticapool aan de noordelijk sterrenhemel (in het sterrenbeeld draak) geeft een duidelijke indicatie voor de positie van de ecliptica aan de zuidelijke hemel. Kijk dus naar de draak en u krijgt meer zicht op de ecliptica!

 Deze uiteenzetting maakte duidelijk dat het voor de aardse waarnemer vroeger heel normaal was om aan te nemen dat de aarde centraal stond en alles er omheen bewoog. Des te groter is dan ook de bewondering voor de wetenschappers die, uitsluitend uit de waarnemingen vanaf de aarde en tegen alle bestaande theorieën in, verklaarden en bewezen dat de zon centraal staat en dat wijzelf met onze aarde die vreemde dagelijkse en jaarlijkse bewegingen maken.

 

Wist je…

 Dat we een reactie op onze Website kregen van een man uit Nantes in Fran
krijk ?

De man was echter niet op zoek naar sterrenkunde, maar is intensief bezig met het verzamelen van gegevens over de Achelse Kluis. Hij heeft hiervan reeds een behoorlijke hoeveelheid verzameld.

Voor de geïnteresseerden: zijn website is te vinden onder:

http://pagesperso-orange.fr/gerarddesaintmars/pereangelus/pagepereangelus.html

 

 

Lidgelden 2009

 Het  lidgeld voor 2009 blijft hetzelfde als in 2008.

 

• Volwassenen:             €  15,00- / persoon*jaar
• Jeugd (t/m 18jr)          € 7,5,00-/ persoon*jaar

 

Betalen van het lidgeld kan rechtstreeks aan de kassier of gestort op de rekening van de vereniging.

 

Rek. nr. : 035-3329049-50

De Noorderkroon

p.a.  Azalealaan 10

3930 Hamont-Achel

 

Gelieve bij storting te vermelden: Lidgeld 2009

Bij voorbaat dank