Verslag van de activiteiten van augustus 2010.
Administrativa
Jan en Lambert hebben hun tweede werkvergadering van de Nacht van de Duisternis achter de rug. Het programma is nu heel concreet en zal één dezer dagen op een bijeenkomst uit de doeken gedaan worden. We zoeken nog mensen om enkele taken op zich te nemen. Job zal als extra ondersteuning meedraaien in de werkgroep.
NASA stuurt ook nog in 2011 shuttles de ruimte in.
De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA heeft de twee laatste vluchten met shuttles uitgesteld tot begin 2011. Bovendien is het niet uitgesloten dat de Discovery en de Endeavour nadien opnieuw een reis naar de sterren aanvatten. In 2003, vlak na de catastrofe met het ruimteveer Columbia, werd er in de Verenigde Staten besloten dat er in 2010 voor het laatst shuttles zouden gelanceerd worden. De ruimteveren zijn nu al bijna dertig jaar oud. De risico’s nemen alleen maar toe. De Discovery en de Endeavour zouden dit jaar nog een laatste keer naar het internationale ruimtestation ISS vliegen, maar NASA zou meer tijd nodig hebben om de toestellen lanceerklaar te krijgen. De reis van de Endeavour is voorzien voor februari. Tegen dan zal het shuttle-programma al bijna dertig jaar oud zijn. NASA denkt er echter intussen aan om ook de Atlantis weer op te lappen voor een vlucht in juni 2011. Nochtans werd die shuttle naar de kant gehaald, en mocht ie enkel dienen als reserve-ruimteveer. Volgens hardnekkige geruchten zouden de shuttles nu minstens tot 2015 in dienst blijven. Aangereikt door Jan Hermans
Rosetta succesvol in maken beelden van asteroïde Lutetia
De Europese komeetsonde Rosetta heeft er een succesvolle scheervlucht langs de asteroïde Lutetia opzitten. Zaterdag vloog Rosetta aan 15 kilometer per seconde op nauwelijks 3.162 km van Lutetia. Die 4,5 miljard jaar oude asteroïde bevindt zich op circa 450 miljoen km van de aarde. Volgens het Europese Ruimtevaartbureau ESA werden 400 foto’s genomen. Die tonen de vele kraters die Lutetia rijk is. Tegelijk werden allerlei instrumenten ingeschakeld om informatie te bekomen: camera’s die golflengten kunnen meten, spectrometers enzoverder. Er werden ook tests gedaan inzake magnetische velden. Op 10 november 2014, na een reis van 7,1 miljard km, moet Rosetta zijn eindstation bereiken: de komeet Churyumov-Gersasimenko. Op die komeet zal een lander uitgezet worden.
Aangereikt door Jan Hermans
Verslag van de Perseiden 2010.
12 augustus 2010, hoog gespannen hoop, want de Perseiden van 2010 zouden doorgaan in volledige afwezigheid van de maan. Tevens de berichten dat de baan van Saturnus verantwoordelijk zou zijn voor een verhoogde activiteit (we spreken nog niet van een “storm”) en…..we hadden alle Belgische weervrouwen en weermannen mee. Zelfs de buienradar riep ons op om ( vol goede moed en heldhaftig ) uit te rukken. Ok, de signalen waren er…..de wolken ook, maar daar lieten we ons niet door tegenhouden. De volgende stap….de waarnemingszetel vanonder het stof halen, de auto afgeladen vol met dingen die wel eens van pas zouden kunnen komen (barbecue vergeten…volgend jaar beter?): warme kleding, koffie, muggenspul, sterrenkijker en camera’s (men wil ook wel eens wat fotograferen…), de voeding van de kijker, enkele laptops, een spanningsomvormer, een haarföhn voor eventuele dauwneerslag, rode verlichting, etc. Nu nog snel opstellen en dan genieten van een nooit eerder geziene presentatie van de Perseiden 2010….. We waren met z’n zessen in het veld en zochten allemaal even hard naar spaarzame openingen in die heel eigenaardige – want niet voorspelde – bewolking. Heel af en toe zagen we een enkele ster, dan ineens wel tot drie stuks (sterren, wel te verstaan!). Kortom… het was beneden alle peil! Onze conversaties, daarentegen, waren van een heel hoger niveau. We bezigden ons (tussendoor) met het berekenen van de theoretisch maximale snelheid van een raket, conventioneel aangedreven. Het antwoord was een pak moeilijker dan het stellen van de vraag, zoveel was duidelijk! Intussen liep de Perseidenshow gewoon verder, of er niks aan de hand was (niet dat we het verschil merkte), maar kom, een zeurpiet die daar over valt. De groep waarnemers viel uiteen rond een uur of één. Op onze tellijst niet minder (maar zeker niet méér..) dan….jawel…. 4 stuks. De vierde die we zagen was wel een hele mooie, als dat al een troost kon zijn. Lambert hield nog vol tot 04.30u (er was een heel korte opklaring rond de klok van 03.30u, hoera!!!), maar kon de teller niet veel hoger brengen. Een heel trieste balans: het maximum van de Perseiden 2010 kwam neer op een kleine 10 meteoren. Je zou het tellen voor minder opgeven. Laat ons volgende keer maar een maan op de koop toenemen, als het maar helder en open is. Blijf er in geloven en op een keer zal het gebeuren; een heuse meteorenstorm!!!!
Daags nadien,13 augustus was het na een fikse regenbui wonderwel helder daags na onze geplande actie(zoals wel eens vaker voorkomt). Individueel de schade inhalen was de boodschap en zodoende trok Lambert voor de vierde nacht op rij uit om eindelijk eens te kunnen genieten van de Perseiden. En jawel…..aanhouders worden beloond, een hele schare van meteoren was zichtbaar doorheen de nacht. Vele zwakke, maar toch ook enkele die de moeite waard waren. Omdat er een fotografisch experiment op het programma stond heb ik niet alle meteoren kunnen waarnemen. Tijdens het belichten, daarentegen, werd de halve hemelbol afgespeurd. Enkele meteoren waren zelfs zichtbaar in het beeldveld van de Cassegrain. Opvallend was dat, door het ontbreken van de maan, zelfs de hele zwakke meteoren gezien werden. Ik heb geen exacte telling, maar ik schat toch een kleine 50 stuks gezien te hebben (boven op de vier stuks van daags voordien!). Niet dat deze actie heel veel goed maakt, maar toch….beter één vogel in de hand dan tien in de lucht (of zoiets….).
Lambert
Veldwerk door Noorderkroners.
Nog enkele resultaten van een experiment met een zelfbouw koppeling tussen camera en kijker, gefotografeerd in het primaire brandpunt van de 25 cm Schmidt-Cassegrain. Onderstaande resultaten zijn de eerste opnames. Scherpstellen blijkt een moeilijke onderneming. Er worden ongeveer 10 testopnames gemaakt voordat de gewenste scherpte bereikt is (nadien op de computer valt het toch weer een beetje tegen…) en de optiek vergrendeld kan worden. Dit is voornaam omdat bij een niet vergrendelde hoofdspiegel de optische as een weinig kan kantelen bij het verplaatsen van het waarnemingsveld. M92 in het sterrenbeeld Hercules. Het is, net als grote broer M13, een bolhoop. Opmerkelijk aan deze minder gekende bolhoop is dat hij compacter is dan M13 en ook een relatief heldere en densere kern heeft. Zoek deze bolhoop boven de rechterschouder, tussen op armen van Hercules.
M57, de Ringnevel in het sterrenbeeld Lier. Op de originele opname zie je duidelijk de gekleurde uitlopers (lobben) aan de boven- en onderkant van de ring. Op het origineel komen de kleuren rood, oranje en groen heel duidelijk over.
M13 in het sterrenbeeld Hercules. Dit is voor ons ,noordelijke halfronders, de meest bekende en tevens de grootste bolvormige sterrenhoop. Een heel dankbaar object dat bij heldere, transparante lucht, zelfs met het blote oog gezien kan worden. Vergelijk eens met de opname van zijn kleinere broertje, M92 en je ziet meteen dat deze bolhoop immens groter is.
Alle opnames – besproken hierboven – moeten nog ingevoegd worden.
Waarneming van een bolide! Nog meer veldwerk; 20 augustus 2010. Op vrijdagochtend om 05.45u zag Job Beeren een vuurbol, groen van kleur. De baan ging van noordwest naar noord, onder een hoek van 45° naar beneden. Job maakte dezelfde dag melding van deze waarneming! Dit doet ons sterk denken aan de vlammende bolide die we in de jaren 90 zagen tijdens onze Perseidenwaarneming,…..Sommige dingen zijn dus iets meer dan een “once in a lifetime”.