 Het verslag van de vorige bijeenkomst werd goedgekeurd, althans na rectificatie van volgende punten: Jan merkte op, in de uitnodiging van de kijkavond van september kon je lezen “De dagen lengen, de nachten worden terug langer”. Was dat maar waar, we zouden op den duur tijd overhouden. Dit moest uiteraard zijn “ de dagen KORTEN en de nachten lengen”. Althans……Dirk wist dat, dank zij de afremming van de aardrotatie (zij het zeer langzaam..) er misschien toch wel een beetje waarheid in deze fout te vinden is. We besloten het toch maar te steken op een “zetduiveltje”!! Een andere opmerking kwam van Job: in het artikeltje over de maansverduistering van Francky kon je lezen “. In de jaren ’80 lukte het één iemand van Noorderkroon, als enige in de volledige Benelux, een zwaarbewolkte maansverduistering toch mooi helder te fotograferen.”. Hier moet je niet één, maar twee Noorderkroners lezen. Onze lezers zijn kritisch en zo hoort het!

 Tijdens de bijeenkomst werd een korte uiteenzetting gedaan betreffende de komende  verkiezingen voor de invulling van de bestuursposten. De verkiezingen zullen doorgaan tijdens de laatste bijeenkomst van het jaar, de algemene ledenvergadering ( zie kwartaalagenda). Ieder die zich geroepen voelt om een bestuurs-functie op te nemen kan zich kandidaat stellen. Hoe de mandaten ingevuld dienen te worden  kon je lezen in het augustusblaadje. Uiteraard kan je met vragen terecht bij de huidige bestuursleden.

 Wil je Science Connection blijven ontvangen, dan moet je dringend je abonnement verlengen op: www.belspo.be of www.scienceconnection@belspo.be of stuur het betreffende formulier naar Belspo  Sci-ence Connection    Louizalaan 231  te 1050 Brussel.

 Vrijwilligers die hun instrumenten, kennis en tijd ter beschikking stellen tijdens de Nacht van de Duisternis zijn: kijkersstand: Job, Dirk, Francky. Geologische tuin: Berke. Projectie: Lambert. Planetenpad: Jan.  Zoals eerder gezegd: extra ondersteuning is meer dan welkom, kijkerstand mag gerust uitgebreider zijn. Van de aanwezige mensen wordt verwacht dat ze summier uitleg geven aan de bezoekers. Uit deze uitleg zullen de bezoekers een antwoord moeten zoeken die hen kan helpen de quiz tot een goed einde te brengen.

 We gaan intensiever werken met moderatoren. Lambert werd aangeduid om deze bijeenkomst te leiden. Het verslag zal opgesteld worden door de secretaris.

 Open agenda

1) Mark merkte op dat de LHC-project (Large Hadron Collider) enorm veel geld kost. Mark vroeg zich af wat het doel is van de LHC en welke impact dit zal uiteindelijk zal hebben op het dagelijkse leven.

Het doel van de LHC is om bestaande (waterdichte) theorieën te bewijzen. Om dit te kunnen doen zijn enorm hoge energieën nodig. De uitkomst van deze experimenten zal aantonen of de wetenschap op de juiste weg zit. Zolang je dit niet weet bestaat de kans dat je over een 20-tal jaren hopeloos vast komt te zitten. Dit wil men ten allen koste vermijden. Niet alleen Europa (CERN), maar ook Amerika is bezig met dergelijke experimenten.

2) Jan lanceerde de vraag “waarom valt een satelliet pas na zoveel tijd naar beneden?”.

Als inleidende opmerking kwam eerst de opmerking “ een satelliet is continue in vrije val!” en toen kwam het snelle antwoord: als er wrijving is zal de satelliet sneller naar aarde toe vallen. Hoe hoger een satelliet zit hoe minder wrijving, des te langer de levensduur.  Even was er het misverstand dat men met stuurraketjes werkt om de satelliet op haar plaats te houden. De vracht aan brandstof maakt dit niet interessant. Spionagesatellieten, je weet wel, die snelle jongens, zitten in een elliptische baan en maken gebruik van de wetten van Kepler om stabiel te blijven. Ze spelen dus “kosmisch biljart” in het klein!

3) Jan vroeg aan de groep “Hoe komt men aan parsec?”.

Men wist al vrij snel dat parsec een afstandsmaat is (3.26 lichtjaar). Na enkele bedenkingen en debatten kwam de groep op het volgende antwoord: de afstand van één parsec is het resultaat van een beetje driehoeksmeting. We nemen de lijn zon-aarde als basis en gaan de ruimte in tot we een hoek meten van één boogseconde: we hebben nu een afstand afgelegd van 3.26 lichtjaar = 1 parsec.

4) Francky zag tijdens zijn laatste telescoop-sessie iets in de nabijheid van Shedir. Hij vroeg aan de groep wat hij gezien zou kunnen hebben.

Meteen werd Stellarium ingezet om het betreffende gebied te bekijken: niets dan sterren, geen objecten die zich als een wazig vlekje kunnen manifesteren. Francky had nog gepoogd om met een ander oculair te werken, doch kreeg geen scherpstelling. Tip van de groep: hou dit gebied in de gaten, bij een volgende waarneming, draai eens aan je oculair om uit te sluiten dat er een stofje op het oculair zit. We zullen dit gebied tijdens een eerstvolgende kijkavond eens fixeren. Wie weet……

Na de open agenda werd even tijd voorzien voor een pauze. Na de pauze kreeg Lambert het woord en bracht, speciaal op vraag van onze leden, een uiteenzetting over:

Sterrenkunde op je PC

Aansluitend op de vraag van Francky hebben we eens stap voor stap gedemonstreerd wat je allemaal kan doen en verwachten van populaire planetarium-programma’s. Tegenwoordig kan iedereen planetarium programma’s downloaden. Er is een zeer ruim aanbod op het net. Je kan kiezen tussen betalende software, maar weet dat er juweeltjes zitten in de categorie freeware. Helemaal gratis, maar daarom niet minder. De ontwikkeling van der-gelijke programma’s gaat zo snel dat je van de ene beta-versie naar de andere kan rollen. Steeds worden de pro-gramma’s beter, sneller en uitgebreider. Een kanttekening: let op voor de gratis te downloaden programma’s die aansturingen bevatten voor de robottelescopen. Op aarde zijn een 7-tal robottelescopen (één ervan is SLOOH op de flanken van de Teide op het eiland Tenerife. Als je inlogt op dergelijke systemen zal er automatisch een factuurtje volgen. Je “koopt” waarnemingstijd van een commerciële telescoop.

Terug naar onze freeware-software: enkele interessante programma’s om te downloaden zijn:

Stellarium: www.stellarium.org/
Virtual Moon: www.ap-i.net/avl/en/start
Starry Night: www.freeware.intrstar.net/planetarium.htm
WinStars2/ www.winstars.net/

Let voor het downloaden even op of je de freeware – sharewareversie aanklikt, zoniet kan het wel eens voorval-len dat je gevraagd wordt om een betalingswijze te kiezen.

Om aan te tonen dat niet alle programma het visuele prioritair stellen begon Lambert met het tonen van Auto-Star Suite, het programma dat de kern vormt van zijn Cassegrain. Al snel werd duidelijk dat  hier meer de na-druk ligt op functionaliteit dan wel op het visuele aspect. Er zit een module kijkersturing in, koepelaansturing, logboeken, verschillende modules om CCD-camera’s en beeldverwerking te sturen en de mogelijkheid om zelf geautomatiseerde programma’s te schrijven. Met andere woorden: droog en saai weergegeven, maar wel com-pleet in zijn mogelijkheden.

Het tweede en voor de meesten onder ons het meest interessante object van demonstratie werd het programma Stellarium. Heel snel en absoluut gratis te downloaden van het net en een lust om te gebruiken. Omdat we eer-der al verschillende signalen opgevangen hadden van “ja, ik weet dat het kan, maar weet niet hoe het moet?” Besloten we om alle instellingen, tabs en menu’s eens te doorwandelen en te demonstreren. Het beangrijkste aspect van een dergelijk programma is dat je het moet aanpassen aan je eigen behoeftes. Met andere woorden: zet alle instellingen zoals jij het wil. Origineel zijn de “factory-settings” gegevens die je eigenlijk niet wil gebruiken. Ze zijn enkel goed als je naast de ontwikkelaar woont. Je begint door in de tab “location” je eigen woon-of waarnemingsplaats te definiëren. Heelbelangrijk hier is dat je ook aanklikt deze nieuwe locatie als standaard te willen gebruiken. Om deze setting blijvend te houden kies je in de algemene menu “opslaan instellingen”. Deo je dit niet zal bij een nieuwe opstart van het programma teruggegrepen worden naar de eerdere instellingen die voor jou helemaal fout zijn. Naast locatie kies je voor bepaalde opstartdatum en opstarttijd. Best kies je hier voor de systeemklok en datum (op voorwaarde dat die correct staan, natuurlijk!).

Je bent nu al een hele stap voorwaarts. Nu nog aandacht aan voorkeur-settings, zoals aantal zichtbare sterren, atmosfeer, lichtvervuiling, kleur van bepaalde lijnen, hoeveel stercatalogi wil je downloaden. Wil je een over-vloed aan sterren kan je bepaalde stercatalogi downloaden (gratis). Je kan tot 9 catalogi gaan. Stop je bij 5 stuks, dan heb je al 1.7 miljoen sterren binnengehaald. In praktijk kan je weinig aan met een dergelijke overvloed aan informatie. Dat is een keuze die je best zelf maakt. Als je alles naar je hand gezet hebt kan je beginnen te werken met dit gemodificeerd programma. Je kan waarnemingssessies gaan voorbereiden (het is een tooltje dat we steevast gebruiken tijdens onze bestuursvergaderingen), je kan evenementen zoals zon-maansverduistering gaan simuleren (vooruit en achteruit inde tijd). Je kan planeetovergangen herbeleven, je kan satellieten laten overkomen en dan  weet je eindelijk  welke satelliet je ziet, compleet met alle gegevens! Je kan hetzelfde doen met de planetoïden, meteoren, noem maar op! Het zit er in en wacht enkel tot je het gebruikt. Doorheen de uiteenzetting hebben we ook gebruik gemaakt van de “plug-ins”. Een plug-in is een handig hulpprogramaatje dat helemaal intergreert in het hoofdprogramma. Zo kan je telescopen definiëren en aansturen met Stellarium, je kan verschillende oculairs ingeven en het beeld doorheen je eigen sterrenkijker simuleren op de talloze afbeeldingen die in het programma genesteld zitten. Alles is er, het wacht enkel op jou on geactiveerd te worden naar jouw keuze, jouw instellingen.

Afsluiten deden we met een kort gesproken overzicht van het programma “Virtual Moon Atlas”. Een bijzonde-re fraaie tool voor eenieder die interesse heeft voor het uiterlijke van de maan. Een hoog-gedetailleerde maan-kaart die massa info geeft, een krachtige zoekmachine herbergt en op het diepste niveau overschakelt naar op-names van kraters, rillen, bergen die genomen zijn door de Apollo’s. Ook dit is een aanrader voor de actieve waarnemer!!! Ook het programma “WordWideTelescope” , het programma dat Francky recent geleden ontdekte, werd even geopend en gedemonstreerd. Zoek ook zelf het internet eens af, misschien kom je wel ergens een pareltje tegen en wil je dit delen met onze vrienden!

We hebben ons tijdens deze uiteenzetting beperkt tot het demonsteren van enkele programma’s. Waarom?  Een overdaad aan verschillende programma’s is niet meer overzichtelijk. Speciaal om deze redenen hebben we de nadruk gelegd op het meest (visueel) interessante en toch complete programma; Stellarium. Boodschap is dat als je één dergelijk programma vlot kan bedienen heb je in regel geen moeilijkheden met het initiëren van andere programma’s. De “regels” zijn overal het zelfde, de functietoetsen en aansturing kunnen hier en daar wel wat verschillen, maar daar ben je snel doorheen.

Rond 23.30u sloten we af en werden de aanwezigen bedankt voor hun inbreng in deze interactieve bijeenkomst. Allemaal succes  gewenst in het “aanpassen naar eigen je behoeften” en geef eens feedback van je bevindingen.  Nagekomen reacties tonen aan dat verschillende aanwezigen nu effectiever met dergelijke programma’s aan het werk zijn getogen! Een win-win situatie voor ieder!!
            LBe

Verslag van de kijkavond 23 september 2011.

2011 lijkt, qua kijkavonden, een goed jaar te worden. Op vrijdagavond was er weer een flinke delegatie Noor-derkroners actief met hun kijkers. Dirk, Job, Franky en Lambert hadden hun kijkers opgesteld en waren hoopvol in de afwachting naar een heldere, donkere nacht. Het was nog een hele poos wachten tot de laatste (?) lichten gedoofd werden, ondertussen werd nog één en ander binnen in de sterrenwacht gedaan, kijkers afgesteld, scherp gesteld, gebabbeld over “melkwegen”, het plaatselijke uitzicht werd bewonderd en besproken  en na het doven van de laatste lichten kon de kijkavond pas echt losbranden.

Francky was in gevecht met een haperende handset, met als gevolg dat zijn montering dingen deed die hij niet wilde. Met ondersteuning van verschillende aanwezigen werden de fabrieksinstellingen herlezen en kwamen we tot de conclusie dat één en andere niet loopt zoals het hoort. Francky zal één dezer dagen een nieuwe handcon-troller ontvangen. We hopen dat zijn ”goto- problemen” dan opgelost zijn. Berke,  Jan en Paul hebben intensief meegedacht en ondersteuning geleverd, daar waar nodig. Bij het fotograferen  hielp Lambert nog even met het scherpstellen en de juiste instellingen en de Francky’s allereerste foto met scherpe wolkenbanden op Jupiter was een feit. Lambert benadrukte het stappenplan als je wil fotograferen. Uitlijnen en aandacht naar scherpstelling en je foto is al voor de helft geslaagd ( en zorgen voor opgeladen batterijen!!.

Ook Job was fotografisch aan het werk. In alle stilte en sereniteit, maar Job stootte alle aanwezigen naar de kroon door verschillende objecten tot 5 minuten lang te belichten. Een hele reeks beelden van de Andromedane-vel, x-h Per en dies meer waren het resultaat. Job is momenteel met de camera-settings aan het experimenteren. Ook een manier om de kwaliteit van je opnames te upgraden. Later op de avond verplaatste Job zijn configuratie omp meer zicht te hebben op de Melkweg met daarin de Halternevel en de Ringnevel. We kijken uit naar de resultaten. Dirk was, midden de fotografen, visueel bezig. Hij richtte zijn Newton op de objecten die we voorgeschoteld kregen. Een handig gadget dat  Dirk in elkaar geknutseld had was zeker een hulp bij het opzoeken van gegevens. Wil je weten wat het was? Vraag het eens aan Dirk, misschien kan je er  achter komen hoe hij het voor elkaar krijgt om een bestaand item zodanig om te vormen dat iedere amateurastronoom dat gadget zou willen hebben. Nieuwsgierig geworden?

Ook Lambert was uitgerukt in vol ornaat. Ditmaal echt in vol ornaat, want er stonden twee experimenten op het programma. Naast gewoon fotograferen door de telelens (750mm eff.), opnames maken met de (Deep Sky Imager) DSI II-imager en als tweede experiment, het uittesten van de focal reducer, zodat de Cassegrain kan fotograferen  bij een openingsverhouding van f6.3 in plaats van f10, een hele winst in lichtkracht.
 
Na heel lang zoeken heeft Lambert eindelijk de juiste drivers voor de CCD-camera kunnen vinden. De oude dri-vers werkten niet onder Windows 7. Nu er eindelijk nieuwe drivers verkrijgbaar zijn kon het testen van start gaan. In eerste instantie leek het niet te werken; een leeg scherm. Na een hele resem settings kwam opeens het eerste beeld binnen. Snel even een heldere ster in beeld brengen om zo optimaal mogelijk scherp te stellen en dan de eerste testen op M57, de Ringnevel. Al vrij snel waren de eerste beelden binnen. De ringnevel met duidelijk herkenbare centrale ster, met boven en onder de uitlopers in de ring. Verschillende beelden werden gemaakt, verschillende settings getest. Omdat er nogal wat vocht neersloeg op de laptop werd besloten om dit experiment te beëindigen en te starten met het volgende experiment: doorgedreven fotograferen met de nieuwe optische trein voor de Cassegrain. Door meer lichtwinst dankzij de lagere f-waarde kan de belichtingstijd gereduceerd worden. Alle middelen zijn hierbij meer dan welkom. De optische trein presteerde boven verwachting. De allereerste beelden waren testopnames om zo scherp mogelijk te gaan zitten en toen: het echte werk: een opname van de Andromedanevel met heuse donkere stofbanden: we zijn gelanceerd!!!! Een meer dan uitspringende planetaire nevel NGC 6826,  een overweldigende dubbele sterrenhoop, een hele reeks beelden van Jupiter (ook met de equatoriale banden), een meer dan subliem (met drie kleuren!) Kleine halternevel M76 Per, beeldvullende open sterrenhopen, en dat alles in een heel andere afmetingen dan we gewoon zijn. Om kort te zijn: een festijn om aanwezig te zijn op deze kijkavond.

Het enige minpunt, er waren er nog die dit opmerkten, is dat we vanaf de weide maar een (zeer) beperkt zicht hebben op de hemel. Lambert heeft meer dan 60% van zijn “guided tour” moeten cancelen omdat de bomen steeds in het zicht stonden. Job en Lambert hebben nog tot diep in de na-nacht zitten wachten totdat M27 en M57 terug achter de bomen uit zouden komen: tevergeefs. Tegen half drie besloten we de strijd te staken, in te pakken en huiswaarts te keren. Anyway: het was toch een nacht om te herinneren, ondanks de koude, het vocht, de lichthinder, we hebben toch weer in een kameraadschappelijke manier elkaar kunnen helpen en ondersteunen op weg naar nog betere resultaten. En dat is waar het echt om gaat! Dank aan alle aanwezigen die samen met ons de koude getrotseerd hebben! Tot een volgende maal (met een vuurtje en Fonskes erbij?).
            LBe

 Kwartaalagenda:

Oktober 2011.      
Studiebijeenkomst:   28 oktober Joy 20.15u
Open  agenda & “HRD” door Jan Herman
                             
                 Kijkavond :   Nacht van de Duisternis aan het Mulke.
                 Wanneer:      15 oktober 2011 aanvang  NvdD: 19u (kijkers worden verwacht voor de opbouw om 18.00u)
                 Kijkers te gebruiken: zoveel als mogelijk.

November  2011.      
Studiebijeenkomst:  11-11-11
Open agenda &  “Het Maanverhaal” door Dirk Schuurmans
                    
                 Kijkavond :   Wintersterrenbeelden en deepsky 
                 Wanneer:      25-11-2011  om 19.00u aan de sterrenwacht
                 Kijker te gebruiken: zoveel mogelijk!!!!

 December 2011.   
Studiebijeenkomst:  Algemene Ledenvergadering .
Wanneer:  16 december 2011  om 20.15u in de Joy
Programma; -Eindejaarspeech door de voorzitter, kasverslag , jaarverslag, quiz(en), bestuur, animatie (nog over nadenken….voorstellen?)- Verkiezing  bestuur                     
     Kijkavond : Nationale sterrenkijkdagen 
                 Wanneer:    2-3 december 2011  vanaf 19.00u  aan sterrenwacht.        
                  Kijker te gebruiken:  Oproep voor meerdere kijkers op het veld.

 

Vrijwilligers gezocht!!!!

Zoals je elders kon lezen in dit blaadje, hoe sterker we voor de dag komen tijdens de Nacht van de Duisternis, des te meer indrukken laten we achter. Heb je tijd en goesting, aarzel niet en kom onze rangen versterken op 15 oktober aan het Mulke te Achel. Het beloofd weer een onvergetelijke avond te worden.

Mensen die ons willen helpen met de opbouw van het geheel, komen best op zaterdag 15 oktober tegen drie uur aan op de parking van het Mulke (aanvang van het planetenpad). Alle hulp is welkom. Zij die onze kijkerstand willen versterken: hou je niet in en kom erbij!!!

Tot dan!